İÇİNDEKİLER
Kot kumaş türleri hakkında daha önce bir çok yazı okumuş olabilirsiniz. Şimdi ise net bilgi yeterliliğinde bir yazı ile karşınızdayız. Bu yazımızda denim kumaş türlerini ele alırken kot pantolon kumaş türleri hakkında da bilgiler vereceğiz. Aynı zamanda kot kumaş yapılan elyaf türü ile ilgili olarak önemli bilgilendirmeler yapacağız. Kot kumaş özellikleri bakımından farklı başlıklar altında incelenip: kot kumaş çeşitleri, kot kumaş isimleri, kot kumaş nedir? vb. konulara da değineceğiz.
-Kot kumaş karşılığını alabileceğiniz nadir kumaş türlerindendir. Dayanıklı bir kumaş çeşididir.
*Kot kumaş ile yapılabilecekler saymakla bitmez. Yapılan kot kumaşının yıkama özellikleri de imalata yön verir. Denim kumaş yıkama çeşitleri de ayrıca incelenmesi gereken bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Kot kumaş nasıl yapılır? Kot kumaş türleri nelerdir? Kot kumaş fiyatları düşer mi? Hep birlikte bakalım!
Öncelikle denim nedir? ne anlama gelir: Ön bilgi amaçlı bu yazıya bakabilirsiniz >>> “Kot Kumaş“
%100 pamuklu kot kumaş (%100 cotton) aşağıda detaylandırılan farklı türleri oluşturmak için birçok farklı şekilde ele alabileceğimiz normal denim kumaştır. Bu kumaş çok dayanıklı ve çok yönlüdür. Çocuk ve bebek (erkek veya kız çocuğu fark etmez) pantolonu imalatı esnasında sıklıkla kullanılmaktadır. Bunun başlıca sebebi, daha küçük yaşlarda polyester, polyamid vb. polimerlerin çocukların ciltleri tarafından emilimini ortadan kaldırmaktır. Küçük yaşlarda petrol bazlı liflerle üretilmiş kıyafetlerin giyilmesi oldukça sakıncalıdır. Bu bilgiler doğrultusunda doğal elyaf çeşitlerinden biri olan “yüzde yüz pamuklu denim kumaş” çocuk ve bebeklerimizin giyeceği pantolonlar veya ceketler için oldukça önemli bir üretim ara malzemesidir. Ayrıca %100 pamuklu kot kumaşı, diğer polimerli kot kumaşlarına göre daha yüksek dereceli sıcak sularda yıkanabilmektedir. Böylelikle mantar gibi yüksek derecelerde yok olan alerjik reseptörlerden rahatlıkla kurtulmuş olabiliriz. Bu sağlık bilgisi gölgesi altında sadece çocuklarımıza değil, kendi cilt sağlığımıza da en faydalı olan kumaş çeşitleri, doğal ve sağlıklı (pamuk, keten vb.) elyaflarla dokunan kumaşlardır. Pamuk, aynı zamanda doğa için nispeten daha sürdürülebilir bir lif türüdür. Çevreyi korumak ve tabiatın olağan süreçlerini dengesizleştirmemek için sentetik kumaş çeşitlerinden olabildiğince uzak durmamız gerekmektedir.
Pamuk nasıl kumaş olur? diye soranları görüyorum. Pamuklu kumaşların başta geldiği doğal kumaş çeşitleri hakkında bilgi edinmek için >>> “Doğal Kumaş Çeşitleri“
Ham kot kumaş, boyama işleminden sonra yıkanmayan bir kumaştır. Bu yıkama genellikle kumaşın yumuşaması ve büzülmenin önlenmesi için yapılır. Temel olarak, ön yıkama olarak adlandırdığımız şeydir. Buna takviye edilmemiş kot kumaş da diyebiliriz.
Dokunulduğunda biraz sert, ince kartonları andıran bir his verir. Ham denim kumaş, kotta bildiğimiz sıkıntılı görünümden herhangi biri olmadan çok düzgün bir görünüme sahip olabilir. Örneğin yıpranmış (vintage) bir görünüm yaratmak istenildiğinde, kot yıkama fabrikalarında kimyasal yöntemlerle solma ve büzme işlemleri uygulanır. Bazı insanlar kumaş fabrikalarında yıpranmış bir görünümden evvel sağlıklı bir kumaş şeklini düşünmesi doğal bir olaydır.
Dikmeden ve giymeden önce ham denim kıyafetleri veya kumaşları boya vermesini önlemek ve yumuşaklık sağlamak için önceden yıkamak gerekmektedir. Aksi takdirde aşırı derecede çekme yapan ham kot kumaşlarımız kıyafete baskı (bombe) yapabilir. Kot pantolonların paçalarının arka tarafa doğru kavis almış şekilde görülen hatalar, kumaşın sanforsuz bir şekilde dikime ve yıkamaya gönderildiğini ortaya koyar.
Sanforlu denim kumaş, yıkamadan sonra küçülmemesi için işlenen denim kumaştır. Ham denim dışındaki kotların çoğu sanforize edilmiş olarak tanımlanır. Sanforlu denim kumaş ismi buradan gelmektedir. Sanforlu kotlar, kot yıkama fabrikalarında enzim veya diğer yıkama türlerinden geçerek model yakalama şansı verir. Bu kot kumaş çeşidinin mutlaka yıkama işleminden geçmesi gerekmektedir. Aksi halde sıvı ile teması halinde boya verme potansiyeli çok yüksektir. Örneğin: Diyelim ki bir parça sanforlu kot kumaş satın aldınız. Bu kumaştan kadınlar için fermuarsız bir çanta yapmaya karar verdiniz. Kalıpları çıkardınız. Kumaşı herhangi bir kesimhanede kestirip herhangi bir atölyede diktirdiniz. Bu çantayı bu şekilde satabilir miyiz? Cevabımız, “Hayır”. Çünkü bu bitmiş (hazır) çantanın yıkamaya girmesi gerekiyor. Eğer kot yıkama fabrikalarına gidip kumaşlarınızı en azından enzim (en ucuzu) yıkama yapmazsanız, yağmurlu havalarda veya su teması halinde çantayı takan kadının üzerindeki kıyafete boya geçecektir. Siz siz olun, sanforlu kotlarınızı yıkama fabrikalarında yıkamadan satışa sunmayın. Sanforlu kot kumaş satınalmak istiyorsanız doğru yerdesiniz. Bizimle iletişime geçmeniz yeterli.
İki tür renkli denim kumaş vardır. Bunlar; mavi tonları ve diğer renkler olarak ayrılır. Mavi renk kot kumaş veya maviye yakın tonlar, indigo boyama olarak bilinen bir teknikle işlenir. Sülfür boyası denim kumaşa siyah, pembe, gri, hardal, yeşil, kırmızı vb. renkleri verir. Siyah kot kumaş ve beyaz kot kumaş bunların dışında ele alınır. Baskılı ve renkli kot kumaşlar genellikle çocuk (erkek veya kız) ve bebek giyim üzerine kullanılır. Yetişkinler baskı, desen, motif veya renkliliğin aksine düz ya da taşlanmış kot kumaşları tercih etmektedirler. Bazı ülkelerde ise desenli pantolon giymek modanın önemli bir parçası olarak lanse edilir.
Streç kot kumaş, streç likra ya da spandeks gibi esnek sentetik elyaf ile birleştirilen denim kumaş türüdür. Kumaşın esneme seviyesi içindeki elastan yüzdesine bağlıdır. Bu kumaş türüne power kot kumaş veya power likra kumaş da denilmektedir.
Bu kumaş türü genellikle turuncu veya kırmızı renkte bir bantla bitmiş kenarları olan denim kumaşı ifade eder. Kendinden kenarlı veya overloklu denim olarak da adlandırılır. Japonya, bu tür denim kumaşların en iyi üreticisidir.
Bu tür kot kumaş, kalıcı olarak kırışmış veya ezilmiş görünecek şekilde dokunmuş ve işlenmiş bir denim kumaştır. Vintage kot kumaşlara benzemektedir ancak bu kumaş üretiliş yapısında eskitme uygulamalarına maruz kalır. Türkiye’de ilk olarak 1980’li yılların sonlarında “Bohem denim” adı altında İstanbul Laleli-Kumkapı piyasalarında satışa sunulmuştur. Sovyet kökenli ülkelerin vatandaşları bu tarz denim giyim ürünlerini yıllar boyunca Türkiye’den kendi ülkelerine ithal etmişlerdir. Bavul ticareti adı verilen kanunsuz ancak önlenmesi mümkün olmayan taşımacılık yöntemi (bavula doldur uçakla götür – vergisiz) etkisiyle İstanbul Sur İçi Tekstil Piyasası canlılık kazanmış ve en iyi dönemlerini yaşamıştır. Hatta Aksaray’da eski bir kot ceket imalatçısı olan bir üretici şu cümlelerle 1990 yıllarının denim giyim piyasasını özetlemektedir: “Kot hazır giyim ürünleri daha dikişleri tam bitmeden satılıyordu. Moldovyalı müşterilerime bu pantolon defolu renk hatası var diyordum ancak fark etmez diyerek ne var ne yok hepsini iyi bir fiyattan alıp gidiyorlardı. Kot pantolon, kot ceket veya kot etek en pahalı ve en lüks giyim ürünü haline gelmişti. Özellikle yırtık ve eskitilmiş ceketleri hemen alıyorlardı.”
Bu kumaş türü ise, su direnci için arka tarafta bir balmumu kaplaması özelliğine sahip olan denim kumaştır. Çoğunlukla çanta yapmak için kullanılır. Bu ürünlere kot kumaştan yapılmış çanta ismi verilir. Ön ve arka yüz renkleri birbirine çok yakındır.
Buna mermer denim de denir. Bu denim türü, klora batırılmış pomza (ponza) taşı kullanılarak kumaşta elde edilen bir bitirme anlamına gelir. Taşların aşınması sonucunda kumaşın rengi kaybolur ve çivit rengiyle ilgi çekici bir kontrast oluşturur. Kumaş daha sonra durulanır, yumuşatılır ve kurutulur. Bu efekti evde kotlarınıza kendiniz de uygulayabilirsiniz. 10 litrelik bir ponza taşı işinizi rahatlıkla görecektir. Volkanik ponza taşı fiyatları ucuzdur. Kilosu 3-5 TL civarındadır.
İçinde polyester elyaf yüzdesi bulunan denim kumaşlara poly denim kumaş denmektedir. Bu kumaşa dokunmak kaygan bir his uyandırır. Bakımı çok kolaydır. Yüksek dereceye kadar uzanabilir. Kot ceket, kot gömlek, kot şapka dikmek için en çok kullanılan denim türüdür. Ortadoğu ülkelerinde oldukça popüler bir kumaştır. Polyester karışımı kotun dayanıklılığını ve düzgünlüğünü arttırır. Polyester içerikli kot kumaş fiyatları, %100 pamuklu denim gibi doğal lif içerikli kumaşlardan daha ucuzdur.
İndigo boyalı olmayan tüm denim kumaşlara verilen isimdir. Aslında ekru terimi bir rengi ifade eder. İsmini de buradan almaktadır. Bu kumaş, boyanmamış kotun doğal (krem ekru karışımı) rengine sahiptir.
Bull Denim diye tabir edilen bu kumaş 3*1 dimi yapısı itibariyle çok sağlam ve inanılmaz sert bir denim kumaştır. Tuval kadar sert değildir ama çok dayanıklı ve ağırdır. Bull denim, giyimden ziyade çoğunlukla döşeme, ayakkabı ve ev dekorasyonu eşyaları üretimi için kullanılmaktadır.
Bu kumaşa piyasada “çiftli kot kumaş” denir. Bu denim kumaş türü, üzerine yapıştırılmış hafif bir kaplama kumaşa sahiptir. Bu kumaş, giysinin astarlanmış gibi görünmesini sağlar. Ayrıca sizi soğuk havalarda en azından kadife kumaş kadar sıcak tutar
Kaynak: Textile Ans. : Denim Fabric Types
Hazırlayan : Muhammet BARLAK
© 2020 Ret Grup Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. Tüm hakları saklıdır.